Zmienność: Co to jest, znaczenie i jej wpływ na kryptowaluty

Nagłe zmiany cen nie dziwią żadnego doświadczonego inwestora – szczególnie jeśli chodzi o zmienność kryptowalut, która należy do najwyższych spośród wszystkich klas aktywów. Rynek kryptowalut cechuje się wysokim poziomem zmienności, a te wahania cen są ściśle powiązane z kursem Bitcoina. Powszechnie wiadomo, że jeśli Bitcoin rośnie, pozytywny nastrój udziela się również altcoinom, co zwiększa kapitalizację całego rynku.

Z kolei gdy cena Bitcoina gwałtownie spada, większość kryptowalut podąża za tym trendem, co prowadzi do znacznych strat inwestorów. W takich sytuacjach na pierwszy plan wysuwa się pojęcie zmienności – terminu, którego wielu może nie rozumieć dogłębnie. Przyjrzyjmy się więc, czym jest zmienność, jakie ma znaczenie i dlaczego jest ważna.

Zmienność – definicja i znaczenie

Zmienność to kluczowe pojęcie w świecie inwestycji i finansów. Oznacza stopień wahań ceny danego aktywa w czasie. Kiedy mówimy, że aktywo ma wysoką zmienność, oznacza to, że jego cena często i znacznie się zmienia – zarówno w górę, jak i w dół.

Na przykład zmienność funduszu inwestycyjnego jest istotnym czynnikiem przy jego wyborze, ponieważ wskazuje na możliwe zyski (lub straty). Zmienność jest często rozważana w kontekście strategii konserwatywnych vs. dynamicznych – niska oznacza stabilność, wysoka może przynieść większe zyski, ale też wyższe ryzyko.

W przypadku kryptowalut sytuacja jest jeszcze bardziej złożona – ich zmienność wynika zarówno z czynników wewnętrznych, jak adopcja technologii czy regulacje, jak i zewnętrznych, takich jak tweety znanych osób, wiadomości makroekonomiczne czy napięcia geopolityczne. Wszystko to wpływa na to, czym jest zmienność kryptowalut i jak postrzegają ją inwestorzy.

Jak mierzy się zmienność rynku?

Zmienność rynku, konkretnego aktywa lub funduszu, można zmierzyć na kilka sposobów. Do najczęściej stosowanych metod należą:

Za pomocą współczynnika beta

Współczynnik ten mierzy zmienność jednego aktywa w porównaniu do szerszego rynku – czyli do portfela rynkowego, zazwyczaj reprezentowanego przez indeks giełdowy (np. S&P 500). Ta metoda jest szczególnie przydatna przy ocenie zmienności akcji względem całego rynku. Jeśli dana akcja ma wartość beta wyższą niż 1, oznacza to, że jej zmienność jest ponadprzeciętna i jej cena waha się bardziej niż cały rynek.

Z kolei jeśli beta jest mniejsza niż 1, aktywo jest mniej zmienne – co jest korzystniejsze dla konserwatywnych inwestorów ceniących stabilność. Zmienność akcji odgrywa zatem kluczową rolę w ocenie ryzyka inwestycyjnego.

Ten wskaźnik jest jednym z podstawowych narzędzi służących do definiowania znaczenia zmienności w analizie inwestycyjnej i jest szeroko stosowany do porównywania aktywów w portfelu, w tym funduszy inwestycyjnych, ETF-ów i kryptowalut.

Odchylenie standardowe

Jest to wskaźnik statystyczny, który określa, jak bardzo historyczna cena aktywa – np. akcji, kryptowaluty lub funduszu – odbiega od średniej. W praktyce jest to jedna z najdokładniejszych metod mierzenia zmienności rynku lub konkretnego instrumentu finansowego.

Jeśli odchylenie standardowe jest wysokie, oznacza to, że cena aktywa jest niestabilna – czyli zmienność jest wysoka. Niskie odchylenie wskazuje na stabilniejsze ceny, co jest typowe dla konserwatywnych, niskozmiennych aktywów. Wskaźnik ten jasno pokazuje, co oznacza zmienność w praktyce i jakie ma znaczenie dla przeciętnego inwestora.

Zmienność kryptowalut w praktyce: Dlaczego krótkoterminowa zmienność jest tak nieprzewidywalna?

Krótkoterminowa zmienność kryptowalut to jeden z najtrudniejszych do przewidzenia aspektów rynku. W przeciwieństwie do akcji czy funduszy inwestycyjnych, które podlegają regulacjom i cyklom ekonomicznym, zmienność kryptowalut wynika z szerokiego wachlarza czynników – od wskaźników technicznych, przez informacje o regulacjach, po spekulacyjne działania dużych graczy.

Typowym przykładem jest maj 2021 roku, kiedy Bitcoin stracił aż 37% swojej wartości w ciągu zaledwie 11 dni. Ten gwałtowny spadek był spowodowany serią negatywnych wiadomości i reakcjami inwestorów, co doskonale pokazuje, czym jest zmienność kryptowalut w praktyce. Jednocześnie pokazuje, że zmienność rynku kryptowalut jest znacznie wyższa niż zmienność akcji czy funduszy.

Krótkoterminowe wahania cen są często wynikiem:

• Ogłoszeń makroekonomicznych (stopy procentowe, inflacja, polityka banków centralnych),
• Nastrojów w mediach społecznościowych,
• Wypowiedzi influencerów i działań wielorybów,
• oraz danych on-chain, pokazujących zachowania dużych posiadaczy kryptowalut.

Z tych powodów trudno jest przewidzieć kierunek rynku wyłącznie na podstawie danych historycznych – a zmienność kryptowalut pozostaje zarówno kluczowym wyzwaniem, jak i szansą dla inwestorów, którzy nie boją się ryzyka.

Zmienność na rynku kryptowalut

Zmienność to jeden z głównych czynników wykorzystywanych przy ocenie każdej inwestycji – niezależnie od tego, czy chodzi o akcje, fundusze inwestycyjne, czy kryptowaluty. W przypadku kryptowalut zmienność rynku jest często wyższa niż w przypadku tradycyjnych aktywów, co niesie zarówno ryzyko, jak i potencjał dużych zysków.

Inwestorzy zazwyczaj podejmują wyższe ryzyko, jeśli wierzą, że potencjalna nagroda przewyższa możliwą stratę części kapitału. I właśnie tak jest w przypadku kryptowalut, gdzie zmienność jest zjawiskiem powszechnym i oczekiwanym. Dlatego warto zrozumieć, czym jest zmienność, jakie ma znaczenie i jak można ją skutecznie kontrolować.

Istnieje jednak kilka sposobów na zmniejszenie ryzyka portfela inwestycyjnego składającego się z kryptowalut:

Buy & Hold

Ze względu na krótkoterminową nieprzewidywalność cen – wynikającą z wysokiej zmienności kryptowalut – wielu inwestorów wybiera podejście długoterminowe. Strategia „buy and hold” polega na zakupie i trzymaniu aktywa przez wiele lat, niezależnie od krótkoterminowych wahań rynku. Tacy inwestorzy nie próbują przewidywać momentu wejścia czy wyjścia z rynku, lecz wierzą, że długoterminowy potencjał Bitcoina i jego rosnąca adopcja przeważą nad krótkoterminowymi spadkami.

Z historycznego punktu widzenia każdy, kto trzymał Bitcoina przez co najmniej cztery lata, nie poniósł straty, co pokazuje, że mimo wysokiej zmienności kryptowalut nie musi to oznaczać porażki – pod warunkiem, że inwestor rozumie, czym jest zmienność i jak z nią pracować. Obecnie dane pokazują, że aż 96% znajduje się w strefie In the Money – czyli przy obecnej cenie BTC są na plusie.

Dywersyfikacja portfela

Zaleca się, aby inwestorzy detaliczni dywersyfikowali swoje inwestycje pomiędzy różne kryptowaluty w celu zmniejszenia ryzyka. Większość ryzyka specyficznego (pozarynkowego) w portfelu można wyeliminować, alokując kapitał w 20–30 aktywów. Jedną z popularnych strategii jest inwestowanie w „koszyk inwestycyjny” składający się z kryptowalut – jak nasze Fumbi Index Portfolio, które obecnie zawiera ponad 20 różnych kryptowalut. Ryzyko można również zredukować, łącząc aktywa o ujemnej kowariancji. Więcej przeczytasz w naszym artykule: Dywersyfikacja – Co to jest i jakie ma znaczenie.

Uśrednianie kosztów

Jedną z technik inwestycyjnych, która pomaga zredukować negatywne skutki zmienności, jest uśrednianie kosztów (ang. Cost Averaging). To sprawdzona strategia długoterminowa, w której inwestor regularnie kupuje małe ilości aktywów przez określony czas, niezależnie od ich bieżącej ceny.

Na przykład zamiast zainwestować jednorazowo 2 400 € w Bitcoina, inwestor decyduje się na inwestowanie 100 € miesięcznie przez dwa lata. Takie podejście zmniejsza wpływ zmienności na cenę zakupu, ponieważ średnia cena zakupu ulega wyrównaniu. Jednocześnie minimalizuje się ryzyko inwestowania na szczycie cyklu, co jest typowe dla niestabilnych rynków.

Ta strategia jest odpowiednia dla inwestorów, którzy rozumieją, czym jest zmienność, i nie chcą, by ich decyzje były kształtowane przez krótkoterminowe wahania. Znaczenie zmienności w praktyce polega na tym, że zmiana cen wpływa na wyniki inwestycji. Regularne inwestowanie pozwala „ignorować” zmienność i skupić się na długoterminowych celach.

Łączenie aktywów o różnej zmienności

Jeśli jesteś inwestorem z większą awersją do ryzyka, najlepszym rozwiązaniem będzie łączenie ryzykownych i bezpieczniejszych aktywów, takich jak fundusze inwestycyjne, obligacje czy złoto. Celem takiej strategii jest optymalizacja stosunku ryzyka do zysku i efektywne zarządzanie zmiennością rynku, która może istotnie wpłynąć na wyniki inwestycyjne.

Cztery ważne porady, które pomogą Ci zarządzać inwestycjami

Unikaj efektu FOMO

FOMO (strach przed przegapieniem) to psychologiczny efekt wynikający z obawy, że ominie nas coś, z czego inni (przynajmniej tymczasowo) czerpią korzyść. W świecie kryptowalut FOMO to często emocjonalna reakcja na gwałtowny wzrost cen, który doskonale pokazuje, czym jest zmienność w praktyce. Zmienność kryptowalut powoduje silne wahania cen w krótkim czasie, co może skłonić inwestorów do impulsywnych decyzji – bez strategii długoterminowej.

Inwestowanie pod wpływem FOMO może doprowadzić do zakupu kryptowaluty, którą normalnie byś zignorował. Dotyczy to również sytuacji, gdy strach przed przegapieniem skłania do zakupu na szczycie cenowym – kiedy zmienność jest największa, a decyzje najbardziej ryzykowne.

Aby uniknąć negatywnych skutków inwestowania pod wpływem emocji, ważne jest, aby zrozumieć znaczenie zmienności i zamiast impulsywnego działania inwestować regularnie, rozsądnie i zgodnie z długoterminowym planem.

Ustal swój cel inwestycyjny

Pamiętaj, że inwestowanie w kryptowaluty nie jest sposobem na szybkie wzbogacenie się. Rynek kryptowalut jest bardzo dynamiczny i zmienny – właśnie to oznacza zmienność. Dlatego należy mieć jasno określony cel inwestycyjny, do którego będziesz dążyć niezależnie od nastrojów rynkowych.

Planując inwestycję, określ punkt wejścia (kiedy i za ile kupujesz) oraz punkt wyjścia (kiedy i za ile sprzedajesz) i trzymaj się tych zasad nawet w czasie wysokiej zmienności. To pomaga unikać impulsywnych decyzji wywołanych emocjami lub szokami cenowymi.

Inwestowanie z jasnym celem i strategią długoterminową pozwala lepiej radzić sobie ze zmiennością. Dyscyplina i planowanie to klucz do zarządzania ryzykiem i podejmowania racjonalnych decyzji w nieprzewidywalnych sytuacjach.

Nie pozwól emocjom kontrolować swoich inwestycji

Brak wiedzy i doświadczenia inwestycyjnego sprawia, że wielu inwestorów reaguje emocjonalnie w chwilach paniki – szczególnie podczas dużej zmienności rynku – i sprzedaje swoje portfele inwestycyjne, często wtedy, gdy inwestycja przynosi straty. Takie zachowanie wynika z niezrozumienia, czym jest zmienność i jak sobie z nią radzić.

Zmienność kryptowalut może być ekstremalna i często wywołuje stres, wątpliwości oraz impulsywne decyzje u mniej doświadczonych inwestorów. Zamiast racjonalnej strategii pojawia się emocjonalna reakcja, która długofalowo obniża zyski. Więcej przeczytasz w naszym artykule – Emocje i ich wpływ na zachowanie inwestorów.

Nie pozwól emocjom wpływać na decyzje inwestycyjne. Kluczem do sukcesu nie jest szybki zysk, lecz wytrwałość podczas wahań rynku, zrozumienie pojęcia zmienności i budowanie solidnego portfela.

Inwestowanie długoterminowe to właściwa droga

Inwestorzy nie powinni wchodzić na rynek tylko dla szybkich zysków. Inwestowanie w kryptowaluty należy traktować jako długoterminową strategię opartą na cierpliwości i konsekwencji. Technologia wciąż się rozwija i może minąć trochę czasu, zanim będzie gotowa do codziennego użytku.

Jak powiedział Steve Jobs: „Wierzę, że to, co odróżnia ludzi sukcesu od reszty, to wytrwałość.”

Zainwestuj z Fumbi

Jeśli myślisz o inwestowaniu w kryptowaluty, Fumbi jest dla Ciebie. Wykorzystaj pełen potencjał naszych produktów – Fumbi Index Portfolio.

Fumbi to pierwsza tego typu firma, która udostępnia kryptowaluty szerokiej publiczności, nawet przy niewielkich kwotach. Inwestowanie przez Fumbi jest proste i ogranicza ryzyko.

Możesz zacząć już od 50 €.

INWESTUJ W FUMBI

Nie rozumiesz jakiegoś terminu? Sprawdź nasz Słownik Fumbi, w którym znajdziesz wszystkie najważniejsze pojęcia związane z kryptowalutami.